2023 en 50 discos (II)
Do 40 ao 31: Mujeres, Blur, James Holden, Olivia Rodrigo, Tomb Mold, Marcelo Criminal, Aiko el grupo, JPEGMAFIA & Danny Brown, Renaldo & Clara, Osees
Vén de:
Seguimos. A semana pasada sentei as bases do que vai ser este especial e deixei no post que vos comparto arriba dez discos que, por un motivo ou outro, conseguiron entrar nesta escolma do mellor e máis representativo para min deste 2023 no apartado musical.
Conforme vai avanzando a lista empezan a estar máis pelexados os postos e tiven que exprimir bastante máis a cabeza pensando en que orde colocalos, por moito que, no fondo, non signifiquen nada e que seguramente cando este post vexa a luz xa cambiaría a clasificación por enteiro de ser posible.
Lémbrovos que tedes en Spotify unha selección cunha canción de cada álbum, clasificados por orde de aparición, por se queredes gardala para ter a man e consultala cando vos preste.
40. Mujeres - Desde flores y entrañas
Que difícil é poñer límites. Desde flores y entrañas contén algunha das mellores cancións que Mujeres teñen publicado nunca. Pero poden pasar desapercibidas nun disco que confunde cantidade con calidade. 17 cancións e case cincuenta minutos de gravación para un traballo que, de ser máis magro, estaría varios chanzos máis arriba nesta lista. Porque, ante todo, a música son cancións e emocións. E diso van sobrados neste grupo. Pelotazos (‘No puedo más’), pop dos 60 (‘Diciendo que me quieres’) ou experimentos dende a pausa (‘Horizontal en llamas’). Mujeres ensanchan o seu son neste álbum, pode que cara a públicos máis amplos (you've been Sonido Muchachoed), e non sempre dan ca tecla exacta. Pero puf, que ben funciona cando o fan.
Bótalle un ollo a: ‘Las victorias y derrotas’. Todas as virtudes de Mujeres aquí presentes. As letras cantadas a varias voces, as melodías vitaminadas, o imprescindible toque de garaxe. Unha das cancións do ano.
39. Blur - The Ballad of Darren
Ten que ser pesado cargar ca historia ás costas. Pouco ten que contar xa un grupo como Blur a estas alturas da película. Heroes do britpop, capaces de reinventarse e regalar grandes discos fóra deste rexistro (tanto o homónimo coma o experimental 13). Hai vinte anos que os podemos dar por amortizados e incluso os proxectos en paralelo (os traballos en solitario, Gorillaz) non teñen a chispa doutros tempos. O anuncio de The Ballad of Darren sentino como unha escusa para poder volver xirar e prender a máquina de imprimir billetes a base de liderar cartaces de festivais por todo o mundo. Pero detrás dunha fantástica portada hai un álbum solvente. Con cancións mediocres, si. Con algo de recheo (coma todos os discos de Blur, por outra parte). Mais tamén con temas dignos coma ‘St. Charles Square’ e outros á altura do mellor que ten feito o grupo, coma ‘Barbaric’ e, sobre todo, ‘The Narcissist’. Na reseña anterior mencionaba que a música son cancións. Algunhas das de The Ballad of Darren xustifican por si solas a presenza do grupo nesta lista.
Bótalle un ollo a: ‘The Narcissist’. Se estivera en Parklife ou calquera outro disco dos Blur dos 90 sería un clásico da banda e unha imprescindible do repertorio.
38. James Holden - Imagine This Is A High Dimensional Space Of All Posibilities
Non entendo nada de electrónica (tampouco do resto de xéneros, pero deste menos). Pero sei que me gusta moito James Holden, polo menos dende The Inheritors (2013). Pode ser que me dea para captar o mínimo imprescindible para ser capaz de desfrutar deste disco, aínda que non alcance a comprender todo o que sucede. O último traballo do artista británico é unha viaxe de pouco máis dunha hora a través de bucles hipnóticos e sonidos orgánicos e naturais. Unha sorte de trance do que é difícil saír unha vez se entra no seu universo. Hai pasaxes para a introspección, para deixar voar a mente e para o desfrute. É, a un tempo, suxerente, expansivo e abstracto.
Bótalle un ollo a: ‘In The End You'll Know’. Se algún día falto é porque quedei atrapado aquí.
37. Olivia Rodrigo - GUTS
Da abstracción de James Holden á figuración e emoción pura, imposible de conter de Olivia Rodrigo. Haberá a quen lle sorprenda ver este álbum aquí. E seguramente non me guste tanto coma outros que xa teñen aparecido antes. Pero simboliza un cambio de paradigma no mainstream (volven as guitarras, o pop punk dos 2000) e está repleto, a rebosar, de cancións adictivas, lixeiras e totalmente efectivas. Detrás de millóns e millóns de reproduccións escóndese un álbum inmediato, desacomplexado e que non ten medo de conquistar o mundo cunha nova encarnación dos trucos de sempre (‘all-american bitch’, ‘bad idea right?’ ou ‘get him back!’). E que tamén deixa espazo á balada de desamor adolescente que xa coñeciamos dende SOUR. Ogallá toda a música que acada estes niveis de éxito fora así de boa e desfrutable. E abrira a porta de tantos referentes tan interesantes.
Bótalle un ollo a: ‘vampire’. É diferente do espírito xeral do álbum, moito máis pastelosa que divertida, pero é un tema monumental, catedralicio, de deixar voar as emocións sobre unha melodía de piano. Dos que proen no lacrimal.
36. Tomb Mold - The Enduring Spirit
Un cambio de rexistro importante respecto do disco anterior. The Enduring Spirit non pregunta, arrasa. Tomb Mold entregaron este ano un traballo aberrante e salvaxe. Death metal progresivo e extremadamente técnico. Un disco de menos de tres cuartos de hora que se convirte nun desfile de virtuosismo instrumental e cunha interpretación vocal a cargo de Max Klebanoff prodixiosa. Un álbum que desborda poderío e capacidade. Había moito tempo que nada dentro do metal me enganchaba así e, cada vez que volvo a The Enduring Spirit, atopo con que me segue a golpear ca mesma furia das primeiras veces. (Nota de edición: Estaba a escribir esta reseña escoitando o disco no preciso intre no que houbo un pequeno terremoto preto de Compostela. Nin me enterei do que acontecera porque pensaba que era parte da brutalidade deste álbum)
Bótalle un ollo a: ‘The Enduring Spirit Of Calamity’. Case doce minutos de furacán sonoro. Teñen tempo ata de baixar as revolucións na metade do vendaval e ofrecer un tramo lento verdadeiramente emotivo, só para volver acelerar a fondo e pasar por riba do ouvinte coma unha apisoadora.
35. Marcelo Criminal - La última casa de apuestas
Despois de moito tempo petando na porta, conseguín entrar no particular universo de Marcelo Criminal. Cancións cantadas sen ganas, letras con anécdotas do cotidiano, unha voz particular (sendo xenerosos). Pero tamén algunhas das metáforas máis logradas deste ano. Quedei totalmente cautivado por cancións coma ‘Café de máquina’, unha oda aos amores de biblioteca. Hai un cameo de Nacho Vegas na distópica e divertida ‘El día que murió Pedro Sánchez’. Pode ser un álbum que, coma outros xa comentados, peque de incontinencia -22 cancións son moitas, malia que algunhas non pasen do minuto-, pero é este La última casa de apuestas un traballo do que hai moito que rescatar. Polo menos moito máis do que agardaba cando din con el.
Bótalle un ollo a: ‘Bromazepan’. Creo que é difícil destacar unha canción en concreto dun disco con cortes tan similares e no que o importante radica nas súas historias. Quedo con esta sátira sobre os tratamentos de saúde mental e ese certeiro ‘Y mi abuelo nunca lo probó / Vaya fortaleza o vaya sumisión / Lo que sea que él tuviera / No lo tengo yo”.
34. Aiko el grupo - Me están apuntando con un arma
Vaia marabilla de ano para o pop e as guitarras. Neste caso, nunha variante que coquetea co punk. Aiko el grupo continúan na boa liña de entregas anteriores cun disco breve -menos de media hora- e cheo de cancións icónicas. Dende a mesma apertura, protagonizada ese berro de guerra de “Carrera lateral” en ‘Niños furbito y niñas lo que sea’ (outro título fantástico). Hai espazo para o costumismo (‘Peñacastillo), para referencias rebuscadas ou para a misantropía (‘k pesao’); pero sempre dende un divertidísimo sentido do humor (“Que tú eres más vaga que Morodo / Y eso que no fumas de la santa”) e unha precisión admirable á hora de construír melodías e retrousos aos que entregarse en corpo e alma.
Bótalle un ollo a: ‘Soy una fracasada estúpida’. O mellor tema dun álbum que ten mancheas deles. “Si cada español me diera una peseta / Cada vez que me acuerdo de ti / Tendría una cantidad ingente de ellas / Y aún así no sería feliz”. Para deixar a voz e a gorxa en futuros directos.
33. JPEGMAFIA & Danny Brown - Scaring the hoes
Ao principio costoume entender o hype inicial con este álbum. Aínda a día de hoxe segue como número 1 deste 2023 en Rate Your Music. Teño desfrutado de JPEGMAFIA e Danny Brown por separado e, a priori, esta unión debía resultarme produtiva. Pero non me fixo moito clic alá de pelotazos coma ‘Lean Beef Patty’ ou a canción que dá título ao álbum. Pero, ai, amigo/a, cando a base de segundas oportunidades acabei comprando as movidas experimentais e o glitch hop que propón petoume ben forte. O flow psicótico marca da casa de Danny Brown, as bizarradas que inventan, as referencias que salen a colación. Unha obra notable dun xénero, o hip hop, bastante desaparecido neste top (no que vai faltar, xa o adianto, xente como Armand Hammer, MIKE ou billy woods) e nun momento de transición cara a algo que non termina de nacer. A música do futuro non sei se vai sonar coma este Scaring the Hoes, pero os seus autores van varios pasos por diante dos demais.
Bótalle un ollo a: ‘Fentanyl Tester’. Para cando entra Danny Brown xa teño o pescozo rebentado de facer headbanging e o tema só medra dende entón ata rematar cun remix do mítico ‘Milkshake’ de Kelis. Cantas cousas en dous minutos e medio. Animalada.
32. Renaldo & Clara - La boca aigua
Todo o pop está ben. Pero, habendo pop e pop, hai pop mellor e pop peor. Haberá quen considere que La boca aigua pode ser un disco do montón, pero, de selo -que non o penso-, sería do montón bo. Regala cancións cunha facilidade inaudita, camiña con delicadeza entre o ABC do que sempre funciona (‘Trobo a faltar’) e apostas máis arriscadas que locen influencias máis amplas do que cabería agardar (‘S'està millor al carrer’). O proxecto de Clara Vinyals, sen facer demasiado ruído, tennos entregado un dos discos máis desfrutables e agarimosos da tempada. A tots els deixo fulminats.
Bótalle un ollo a: ‘Globus’. Perfecta. Redonda. Adictiva. Intenta non asubiala despois de escoitala.
31. Osees - Intercepted Message
Outro grupo de auténticos zumbados. Esta vez con teclados compartindo o protagonismo cas habituais guitarras desquiciadas, a tope de distorsión e pedales de efectos. Osees, o grupos dos mil nomes e ca efervescencia creativa propia do círculo das bandas de garage psicodélico, no que as únicas constantes son John Dwyer e as ganas de absoluto desfase. É doado caer na autoparodia ou na autorreferencia cunha produción tan prolífica e continuada, mais este Intercepted Message consigue reinventar (banging the piano) a fórmula de sempre para seguir sonando fresco, atractivo e inconfundiblemente seu.
Bótalle un ollo a: ‘Intercepted Message’. Quero voar para sempre sobre eses sintetizadores mentres choven guitarrazos.
E ata aquí. De momento. Vémonos a semana que vén, xa cos discos que van do posto 30 ao 21. Cada vez máis complicado colocalos, darlle un sentido e unha coherencia a esta selección e sorprender co escollido. Pero intentarase.
2023 en 50 discos: