2024 en 50 discos (II)

Outros dez discos coma dez soles

Vén de:

2024 en 50 discos (I)

Pido perdón polo retraso en tardar en sacar este novo capítulo da lista de final de ano. Non podo prometer que non se vaia volver repetir, pero intentarei que non suceda. Van xa os discos (e a playlist para telos a man):

40. Kim Deal - Nobody Loves You More

I don't know where I am
And I don't care

Monóculo: 🧐 (1/5)

Xénero: Señoras bien, señoras fetén.

Para quen lle guste: Os Pixies cando molaban. The Breeders. O bo viño.

Se de alguén foi este ano 2024 foi das baixistas de bandas míticas da historia do rock alternativo chamadas Kim. É un nicho moi pequeno, que se limita a dúas (2) unidades de persoas no mundo, pero que por pura coincidencia ten servido para entregar dous álbumes para o recordo. Se os sumamos ao Lives Outgrown, de Beth Gibbons, que non entrou nesta lista por pouquiño (está de #80 por aquí) queda un ano definido pola música de señoras. Das Kim, a primeira que sae neste top (pido desculpas polo spoiler, mais era evidente que Kim Gordon ía estar ben arriba) é Kim Deal, cun Nobody Loves You More que supón o seu tardío debut en solitario despois de telo sido todo coma parte dos Pixies (e certificar case que a defunción creativa da banda tras a súa marcha) e como fundadora de The Breeders. Este último traballo, sen necesidade de inventar a pólvora e co único engadido “novidoso” sobre o xa coñecido de algo máis de presencia orquestal, é unha colección de cancións desfrutable e meritoria dun espazo destacado nesta lista. Por certo, é unha das últimas gravacións nas que participou Steve Albini en vida.

Unha canción: ‘Disobedience’. Nunha etapa moi inicial desta newsletter falei do “manual” dos Pixies. Lento-rápido-lento. Distorsión. Por parecer, ‘Disobedience’ parece máis unha canción de The Breeders ca dos Pixies, pero a receita é a habitual. Aínda que o chef kiss sexa o verdadeiramente diferencial.

39. Nick Cave & The Bad Seeds - Wild God

And he knew that even though he had found Heaven
Such as described in the ancient scrolls
Still, he felt the drag of Hell
Upon his old and mortal soul

Monóculo: 🧐🧐 (2/5)

Xénero: Queremos ir a misa.

Para quen lle guste: Saber o lore dos testamentos. Os telepredicadores. Camiñar cara á luz.

Outro nome cunha dilatadísima traxectoria ás costas. Neste caso, o inicio de Wild God di moito do ton xeral deste disco. En ‘Song of the Lake’, no canto dun Nick Cave recluído en si mesmo atopamos unha melodía ¿alegre?, coros ¿luminosos?, unha ¿felicidade? que irradia enerxía onde nos últimos traballos atopabamos escuridade, penitencia e reflexión. Despois dunha serie de sucesos persoais moi difíciles de atravesar -a morte de dous fillos, para máis señas- parece que o crooner australiano pecha unha etapa de total escuridade no musical e no humano. Segue con el, como non podía ser doutra forma, a trascendencia que permea a todo o que crea. Un sentido da divinidade e da espiritualidade que enchoupa a súa música. Por momentos Wild God é un disco trufado de gospel (o tema titular, ‘Conversion’) e de catarse. Pero non só é un álbum de Cave dando a súa particular misa. Ou si, pero con novas liturxias. Aínda hoxe, máis de corenta anos despois de que comezara a subirse aos escenarios hai novas facetas por coñecer dun artista único. Era necesario en 2024 un novo disco de Nick Cave? Era.

Unha canción: ‘Long Dark Night’. Unha das cancións menos saturadas do disco. Un piano e poucos máis elementos de fondo visten esta revisión a un poema centenario de San Juan de la Cruz. Non se me ocorre ningún outro xenio creativo na música contemporánea con tanta influencia das paisaxes bíblicas e místicas coma Nick Cave. E, dende logo, ningún que creara tanta beleza con elas. Un tema marabilloso. “Maybe a long dark night is coming down”

38. Ulcerate - Cutting the Throat of God

Monóculo: 🧐🧐🧐🧐 (4/5)

Xénero: Café para cafeteros.

Para quen lle guste: Gorguts. As pasaxes da crucifixión no Evanxeo. Non falar das súas preferencias musicais na primeira cita.

Non vai ser este disco o que lle axude a camiñar polas rutas do metal a quen os xéneros de guitarras plúmbeas, voces saídas do averno e baterías a hostia limpa lle resulten alleos. Cutting the Throat of God é un traballo de dissonant death metal. É dicir: denso coma un bocadillo de cemento. Non hai tramos acústicos que sirvan de respiro, coros anxelicais que axuden a que respiren cancións opresivas, crueis. Si é doado atopar reflexións sobre o divino e o humano entre refachos de guitarras que laceran os ouvidos. Música coa que non é fácil conectar de boas a primeiras (non é un mérito per se, que conste), pero que recompensa a quen o fai. De todo o editado este ano paréceme do máis destacado no mundo do metal extremo, malia que non sexa precisamente a corrente que máis me enche de todas. Ulcérense.

Unha canción: ‘Undying as an Apparition”. Nove minutos e medio de desfase técnico. Xente tocando coma os anxos para facer música do inferno. Supurando talento. Compro que haxa a quen non lle guste ter a un tipo deixándose a gorxa en cada estrofa, pero o que fan Ulcerate neste disco, e nesta canción como epítome, é unha marabilla.

37. MGMT - Loss of Life

Life keeps on going
Showing you things that you can't unsee

Monóculo: 🧐 (1/5)

Xénero: Pop cun chisco de psicodelia e un moito de saber facer cancións

Para quen lle guste: A reunión de Oasis. A teoría da evolución. Os coming of age.

Resulta estrano escribir sobre MGMT en 2024. Van vinte anos de que himnos atemporais coma ‘Kids’ ou ‘Time to Pretend’ (que tivo nesta newsletter o seu espazo destacado) conquistaran as listas de éxitos, as bandas sonoras do FIFA (un estilo musical en si mesmo) e o mundo en xeral. Pop psicodélico light con sintes pegañentos e retrousos memorables. Unha corrente de éxito efémero, pero que legou temas que aínda hoxe funcionan á perfección (ademais de que xa entraron nesa distancia temporal de ser explotables coma referencia nostálxica, véxase Saltburn). Neste senso, levaba máis dunha década dando por amortizado a uns MGMT cos que non conectaba en álbumes coma o homónimo de 2013 ou no algo máis aclamado Little Dark Age, de 2018. Todo nace e todo morre. Pero na industria musical tamén impera a lei da selva (é un mundo ben salvaxe) e só sobrevive quen mellor se sabe adaptar.

Loss of Life é un disco que a moitos nos pillou por sorpresa. MGMT facendo pop “maduro”? MGMT coqueteando co… britpop? Christine and the Queens facendo unha colaboración con eles? Uf, escapa da zona de confort que cabería esperar dun grupo xa acomodado. Non é un salto de rede, pero tampouco se deixan arrastrar pola preguiza. MGMT foron capaces de ir cos tempos. No canto de procurar un novo ‘Electric Feel’ entregan cancións coma ‘Mother Nature’, ‘People in the Streets’ ou ‘Nothing Changes’ que sonan máis adultas e non por iso menos amenas. Un traballo no que os puntos álxidos das mellores cancións tapan as carencias das menos afortunadas e, ao final, é un bo resumo do que é a vida. Medrar, aprender, desfrutar dos bos momentos e que os malos pasen o antes posible.

Unha canción: ‘Bubblegum Dog’. Sempre teño dúbidas de se me gusta máis esta ou ‘People in the Streets’. Sobre todo porque vai unha a continuación da outra e paso sempre polo mesmo proceso. Fase 1: “Que temazo ‘People in the Streets’, é o mellor do disco”. Fase 2: “Que temazo ‘Bubblegum Dog’, este si que é o mellor”. Invertín a orde dos factores e non se alterou o produto. Esta canción pode ser a mellor de todas as que levan feito MGMT, que precisamente de éxitos non andan cortos. Xustificaría que Loss of Life fose unha broza (non o é) só pola súa existencia.

36. Mk.gee - Two Stars & The Dream Police

Monóculo: 🧐🧐 (2/5)

Xénero: Believe the hype.

Para quen lle guste: O pop. O pop que non é pop. Ir anos por diante do presente.

Hai veces, cada vez menos tendo en conta o depauperado que está o panorama de medios musicais, que unha boa reseña no momento adecuado desata unha corrente de hype que acaba cristalizando en éxitos masivos. Ese “éxito de crítica” do que podían presumir as discográficas e que, no panorama alternativo, case sempre tiña o selo de Best New Music de Pitchfork coma referencia. Anos de poptimismo e derivas empresariais teñen minado bastante a credibilidade e o prestixio da cabeceira. Pero quen tivo, retivo. O elevadísimo 9.1 que lle chantaron ao disco de Cindy Lee puxo o foco sobre un álbum que, de ser o outro contexto, creo (opinión persoal, recalco) que non tería tido a atención que obtivo (e que seguramente mereza aínda que a min non me dixera gran cousa). Two Stars & The Dream Police, o último álbum de Mk.gee, non tivo a sorte de que lle caera o BNM, pero si unha reseña moi en positivo que me fixo atender a un artista ata o de agora ignorado. A partir de aí, e con moito menor alcance que outras vagas hype desta tempada, armouse certa expectación sobre un disco que encaixa como anel ao dedo nestes tempos. Pop retorcido, estrano; pero pop ao mesmo tempo. Fresco e divertido. Soa vangardista e, á vez, clásico porque bebe das músicas dos anos 80. É a clase de son que podería estar explorando un Jai Paul con querencia polas guitarras (e un cuxo regreso non fora unha fraude). Neste álbum hai vimbios para chegar a ser unha estrela rutilante do panorama alternativo. Está por ver se chega o gran salto adiante.

Unha canción: ‘Rylee & I’. Honestamente, creo que ‘How many miles’ é mellor canción ca esta, pero por algún motivo é a que sempre volve á miña cabeza cando pense neste disco. Un tema pop que non soa como se supón que ten que soar. Pero con algo adictivo. A clase de canción que xustifica o entusiasmo espertado.

35. Friko - Where We’ve Been, Where We Go From Here

And your teeth hurt more than, than the day before
It's time to get another job
Four feet between a wall and window
Will make your wife a widow
So throw your arms around me

Monóculo: 🧐 (1/5)

Xénero: Rock alternativo.

Para quen lle guste: Arcade Fire. Bright Eyes. Emocionarse con música. Emocionarse sen música. Escoitar o latexo do corazón.

Das primeiras sorpresas agradables do ano. Un grupo xurdido da nada (de Chicago, pero do que non tiña referencias previas) que entregaba nas primeiras semanas do ano un disco de rock alternativo emocionante e axitado. Cancións con alma sobre estar vivo, pasalo mal e pelexar sen moito éxito por estar mellor. As preguntas universais de sempre, as que farían os Siniestro: quen somos? De onde vimos? Onde vamos?. Dende mediados de febreiro Friko estiveron en bucle como banda sonora dun 2024 que non se entende sen temas tan bonitos coma ‘Crimson to Chrome’. Conecto moito máis coa parte acelerada, eléctrica, vivaz, de cancións coma ‘Crashing Through’ ou ‘Chemical’ que cando baixan as revolucións en cortes coma ‘For Ella’, pero o resultado final é admirable de todas todas.

Unha canción: ‘Get Numb to It!’. Raca-raca de guitarras, dúbidas existenciais e emoción desmedida. Exactamente a clase de substancia en forma de canción á que son adicto. Un tema fantástico, atemporal e brillante cun retrouso fascinante como colofón: “And it doesn't get better it just gets twice as bad because you let it / So you better get numb to it, get numb to it, get numb to it”. E veña raca-raca. Nunca é tarde para subir na Frikoneta.

34. Parannoul - Sky Hundred

Monóculo: 🧐🧐 (2/5)

Xénero: Ah, shit, here we go again.

Para quen lle guste: Que o universo colla nunha habitación. O reverso emo do k-pop (se é que existe tal cousa).

Unha figura curiosa a de Parannoul. A revolución momentánea que foi To See the Next Part of the Dream pilloume nunha mala etapa persoal e totalmente apartado da música, co cal non fun consciente ata que o ano pasado saíu After the Magic, ao que cheguei tarde, pero a tempo de metelo na lista de discos de 2023. Shoegaze meloso, mal gravado, feito por un rapaz coreano na súa habitación. Cancións que desbordan enerxía e emotividade, das que, sen entender a letra, todo leva a indicar que fala dos temas que realmente fala (o paso á madurez, a angustia existencial, o sentido da vida). Intensidade disparada que parece ser que responde ao carácter dun rapaz que se retirou dos escenarios cun sentido comunicado cando apenas empezara a dar concertos.

Ese toque emo é transversal a todo o son de Sky Hundred, disco deste 2024 co que se cola neste repaso anual e case xuraría que é a única persoa que o ten conseguido de momento (van dúas edicións, tampouco é o logro do século, pero un logro é). A quen non lle gustara After the Magic (non logro comprender que sexa posible, pero entendo que hai de todo nas viñas do Señor) non vai conectar con este último traballo, mais os fans do apego ansioso e das explosións de sentimentos teñen dez novas cancións coas que deleitarse. En moi pouco tempo, Parannoul tense ergueito como unha referencia fundamental para novos artistas (véxase a forma en que o cita twikipedia, por exemplo). Un talento creativo supremo, aínda mesmo que non vaia volver saír da habitación.

Unha canción: ‘Gold River’. Un dos singles máis claros do novo disco. O cóctel de sempre, que termina desembocando nese apoxeo de sons dixitais superpostos, unha amalgama de distorsión, voces e reverb coas que elevar ata o infinito o rango de intensidade emocional.

33. palmeras negras - s/t

En esta habitación
Ya no cierran ni las puertas
Ahora todo el mundo entra
Ya no cabe ni el silencio

Monóculo: 🧐🧐🧐 (3/5)

Xénero: Di RYM que doomgaze, así que será ese.

Para quen lle guste: Ramper, Mogwai, falar baixiño e berrar de vez en cando.

en minúscula. É a única descrición que se pode atopar desta xente no seu perfil de plataformas de streaming, nas que apenas chegan ao medio milleiro de ouvintes. Un proxecto, palmeras negras, que aínda voa sen ser detectado polos radares malia que este álbum sen título é unha carta de presentación de difícil mellora. Hai moitas influencias diferentes medrando e relacionándose á vez dentro deste disco, que mantén un equilibrio que non se decanta nin cara a luminosidade dos fragmentos máis accesibles nin cara a escuridade e ruído das partes máis violentas. Un traballo que, por referencias, podemos entender como unha obra de slowcore, pero que fai máis cousas que limitarse a pisar o pedal da distorsión nos momentos máis axitados. Din con el por casualidade, creo que nunha das reseñas semanais de La Turra, e non o puiden soltar dende entón. Con moitas ganas de ver cara a onde avanzan, porque o potencial é xigantesco.

Unha canción: ‘la isla de las flores’. Libre es el estado de aquel que tiene libertad. A voz do locutor dun documental conduce esta peza sen partes cantadas, instrumental, no ecuador dun álbum do que tamén fai conciliables as súas dúas vertentes: a do inicio introspectivo que mira máis ao midwest emo e a un shoegaze máis convencional e a abrasadora contundencia da segunda metade.

32. Julia-Sophie - forgive too slow

When I'm with you
I lose my mind

Monóculo: 🧐 (1/5)

Xénero: Pop sofisticado.

Para quen lle guste: Bailar sen que se axite demasiado a copa. Chorar en privado, sen dar a nota. Magdalena Bay en magro.

Metade de art pop e metade de música electrónica. forgive too slow (outra do clube das minúsculas) é o debut en formato largo de Julia-Sophie, artista británica que regala neste traballo algún dos momentos máis logrados do pop deste 2024. Cancións coma ‘i was only’, ‘lose my mind’ ou ‘numb’ non se conforman con buscar o resultado fácil e inmediato, senón que van un paso máis alá e experimentan deixando que xoguen os sintetizadores e a caixa de ritmos. É certo que, co paso dos meses, fóiseme caendo un disco que, no seu momento, tiven nun pedestal ata o punto de pensar que entraría sen dúbida algunha no top10 do ano. Ponderando o que foi no cómputo do ano coido que lle é máis axeitada unha posición pola metade desta lista, mais nunha clasificación tan arbitraria coma esta pouco significado ten o posto final. Un álbum desfrutable, que sempre entra ben e que recomendar a calquera que queira desfrutar.

Unha canción: ‘telephone’. Dame algo de rabia destacar xusto esta cando non se aproxima demasiado ao ton xeral de forgive too slow. Esta tende máis cara ao pop edulcorado e pegañento que cara ás reviravoltas nas que Julia-Sophie se prodiga neste traballo. Mais… como negarse, como resistirse a unha balada tan fenomenal, tan chea de sentimento e tan elegante e sofisticada coma esta? Non hai forma. Todos choramos algunha vez ao teléfono. É un peche fantástico a un gran disco.

31. Baiuca - Barullo

O Sacro coida dos meigos
Santiago garda o chorar
No Sar afóganse as penas
Desa morena que eu quero máis

Monóculo: 🧐 (1/5)

Xénero: Tecnomuiñeiras.

Para quen lle guste: As foliadas. A burbulla de socializar en Compostela. O sentimento de pertenza.

O tradicional está de moda. E non porque vivamos nunha época de tendencias retrógradas e conservadoras, senón porque o fenómeno eurovisivo da aldraxe ás Tanxugueiras serviu de punto de inflexión na consideración que reciben as músicas tradicionais galegas por parte do gran público. Sempre existiron, en aldeas, vilas e cidades, colectivos numerosísimos de persoas que coidaron da tradición e do folclore; dos nosos bailes e das nosas músicas. A maioría das veces miradas por riba do ombreiro por xente snob coma min, incapaz de aprezar o que ten na porta da casa mentres flipa co de fóra. Pero nunca é tarde para ser Pablo camiño de Damasco. A connotación negativa deste rexurdir popular é que se xentrifique o mundo do tradi e se perda a esencia que o fai especial. O comunitario, o identitario.

Non sei se o exitazo masivo que está a ter Baiuca pon en perigo estes principios. Non creo que sexa así. É unha aproximación á tradición dende o respecto e o coñecemento, pero non coma algo contemplativo, senón co afán de crear e expandir ese universo, de subvertilo e imaxinar novos mundos. Lembro a primeira vez que o vin en directo, nun San Xoán en Compostela, na praza de Mazarelos, e experimentar unha especie de revelación. Un tipo pinchando tecnazo mentres fregaba nunhas cunchas de vieira. E se realmente no tradi había algo que rescatar para min tamén? Vaia se había. Máis vale tarde ca nunca. Aínda non me mergullei todo o que me gustaría, ata quedar entalado, da música que sempre estivo ao meu arredor sen que entendera que tamén era miña; mais é unha tarefa na que vou avanzando.

Paralelamente, Alejandro Guillán leva este Barullo a novos territorios. Están as voces de Lilaina, claro, e visitas ilustres coma as de Felisa Segade e Xurxo Fernandes. Pero rompe o seu esquema de hit clásico a base de pórlle bases electrónicas a ritmos tradicionais. Con Antía Ameixeiras, metade de Caamaño & Ameixeiras, proba en ‘Sísamo’, ‘Sementei’ e ‘Xoia’ unha nova achega ao cancioneiro popular. Unha sorte de art pop que me evoca o que teñen feito outros produtores coma Bronquio (con Verde Prato, por exemplo) e que resulta terra incognita na creación artística galega. Por haber, neste disco hai ata alusións, Carlangas mediante, ao Pico Sacro, que é o telón de fondo de toda a miña vida. Non cómpre ningún tipo de mesura nin de criterio racional para dialogar cun disco que me interpela, que me engancha polo peito e me obriga a mirar o que son e a onde pertenzo. E facelo mentres bailo e me remexo con temas coma ‘Alentejo’, ‘Barullo’ ou ‘PAEQB’.

Unha canción: ‘Ribeirana’. Veño de eloxiar a capacidade de Baiuca para saír do molde que el mesmo creara e, porén, aquí resalto o tema que máis encaixa coa súa imaxe anterior. As ribeiranas son, tamén o tiven que mirar no seu momento na Wikipedia porque son un completo ignorante, muiñeiras vellas. As máis antigas das que queda rexistro. Conservadas na Costa da Morte, precisamente en vilas mariñeiras bastante blindadas ao paso do tempo. Pezas de pandeiretas tocada co puño, sen sequera gaita. No xeito de danzalas hai vestixios dunha sociedade premoderna, que nos seus bailes invertía roles de xénero, que danzaba integrando o concepto de comunidade. O legado dun mundo diferente e que é a base do que hoxe coñecemos. Unha forma de expresar mediante a arte, e os corpos, a identidade dun pobo centenario e único. Único coma todos, pero neste caso especial por algo tan simple coma que é o meu. ‘Ribeirana’ garda esa pulsión de baile primitivo, é unha canción con poucos elementos que mira con descaro ao EDM porque é precisamente o que pide a ocasión. Un bombo que bata e latexe dentro dos peitos. Toda a noite ata a mañá, sen poñer os pés no chan.

2024 en 50 discos:

2024 en 50 discos (I)

2024 en 50 discos (II)

2024 en 50 discos (III)

2024 en 50 discos (IV)

2024 en 50 discos (V e final)