Cubrindo o expediente
Lo bueno, si breve, dos veces bueno. Ou algo así para excusar a falta evidente de contido
Aínda non actualicei Twitter porque non quero que me quiten o paxariño azul da pantalla do teléfono para pórme o X máis xenérico e heterobásico da historia. Non é a historia de resistencia máis épica que vos podo contar, pero resume un pouco o meu carácter de negarme a aceptar os cambios (e a realidade). Ser un chisco, ou bastante, terco pode axudar en determinados momentos, aínda que neste caso arrepíntome da miña insistencia en manter como semanais as publicacións deste espazo.
Outras semanas, como a anterior sen ir máis lonxe, cústame procesar todo o que quero poñer aquí para que non ocupe miles e miles de páxinas; pero hai algunhas, coma esta, nas que chego totalmente baleiro de contidos ante o espazo en branco que cada mércores intento encher con letras e imaxes.
As causas deste apagón creativo? Pois entre volver adestrar, os compromisos sociais propios do verán e prepararme un pouco para ir a Paredes de Coura (cando leas isto seguramente estarei alí ou de camiño) non ando sobrado de tempo para min e para as miñas movidas.
Sugar Man e o significado do éxito
Hai uns días morreu Sixto Rodríguez. Detrás dun nome bastante común dentro destas latitudes está un dos éxitos artísticos máis inesperados e tenros dos últimos anos. El foi o protagonista do documental ‘Searching for Sugar Man’, unha produción que trata de contar a historia de Rodríguez, un músico da escena alternativa de Detroit nos anos 60 e que, malia ter pasado sen pena nin gloria polos Estados Unidos, acabou convertido nun éxito de masas en países coma Australia ou Nova Zelanda e mesmo -o máis importante de todo- nun símbolo da loita contra o apartheid en Sudáfrica.
O filme, premiado cun Óscar e tamén galardonado nos BAFTA ou en Sundance, é fascinante. Está dispoñible gratis na web de RTVE, que, aproveitando a coxuntura, quero apuntar que ten un arquivo e un catálogo marabillosos accesibles en mil dispositivos e totalmente de balde. Sobre ‘Searching for Sugar Man’: eu penso volver poñermo estes días para volver desfrutar del e, se aínda non o fixestes, non perdades a oportunidade, porque é unha historia preciosa da que non quero contar demasiados detalles para non romper ca maxia de ilos descubrindo a medida que avanza a metraxe.
En calquera caso, o caso de Rodríguez si vale para reflexionar sobre o absurdo da fama e do éxito. Como un tipo que era un referente e un líder a nivel social en partes remotas do mundo grazas á súa sensibilidade artística vivía o seu día a día alleo a todas estas cuestións, traballando na obra -na de facer masa- e deixando de lado por completo a música. Meses despois de publicarse o documental -e de colleitar éxitos masivos-, os principais festivais de música de todo o mundo pelexaban por subir ao cantautor ao seu escenario.
Hai miles, millóns, de persoas que poderían ter cambiado o mundo ca súa arte e nunca o fixeron. As lentes de hoxe poden non advertir o que dentro de anos será reverenciado. Vivimos nun sistema turboacelerado do que é difícil saber que vai ficar ou que vai ser efémero (non ten por que ser algo malo, ás veces o verdadeiro valor das cousas reside en desfrutalas no momento apropiado). Por sorte, a música de Rodríguez pechou o seu arco de redención e protagonizou un documental que quedará na memoria colectiva. É estimulante non só pensar no que nos queda por crear e descubrir no futuro, senón tamén no que miramos por riba do ombreiro e pode terminar regresando para facerse parte substancial das nosas vidas.
Name a more iconic duo
No festival en Portugal, entre unha chea de actuacións que perdo o cú por ver, vou volver atoparme con Lorde no seu concerto de despedida do Solar Power Tour, co que leva xa unha boa tempada xirando por todo o mundo. Este mesmo luns, a artista neozelandesa regalounos un dos momentazos do que vai de ano invitando a Caroline Polachek -Perro Sanxe reference- a cantar con ela ‘Green Light’ para pechar a súa actuación no festival húngaro Sziget. Caroline pode ser a persoa á que máis lle gusta un sarao do universo e leva todo o seu tour participando nos concertos de artistas cos que comparte cartel, pero poucos cameos dela deixan imaxes tan potentes coma as desta semana. Divazas.
Preocúpame máis que Lorde siga sen meter no repertorio da xira a mellor canción (‘Stoned at the nail salon’) do seu último disco, a que xa se fumou no seu concerto do Primavera Sound do ano pasado. Segundo e último aviso, Ella Marija Lani Yelich-O’Connor. Tremendo nome de nepobabie se gasta a amiga.
Novidades e algunha outra historia musical
A gran maioría da música que escoitei esta semana foi dos grupos que tocan no Paredes de Coura, así que non teño tampouco un filón de temas novos que tratar, mais si confirmei que o da Pulponeta é un dos discos do ano, que Yo La Tengo son unha das bandas da miña vida ou que me custa diferenciar a Blondshell de Snail Mail pero que ambas as dúas cumpren a súa función de facer música para rupturas e catástrofes emocionais. Supoño que a semana que vén traerei algo parecido a unha reseña, así que tampouco me vou extender. Pero si, hoxe -16 de agosto, San Roque- vexo a toda esa xente (a Blondshell non, era comparación) e faime moita ilusión. Estou: nervioso.
Entre as novidades do mundo da música: Sufjan Stevens anunciou disco en solitario para finais de ano. En solitario no caso deste señor significa o seguinte:
Con todo, os mellores dous tuits para ilustrar esta noticia -que a min, fóra bromas, faime bastante ilusión- son os dous seguintes:
Tamén lle botei un ollo aos discos de Blur e de Disclosure. No caso dos primeiros sorprendeume para ben, pero non moito. É imposible escoitar a voz de Damon Albarn nunha canción e non pensar que todo o bo xa pasou, que calquera tempo pasado foi mellor, pero hai un par de temas que salvan ese The Ballad of Darren, especialmente o adianto (non son parvos para nada) de ‘The Narcissist’ e o medio tempo cuquiño de ‘Barbaric’. Con Disclosure si me aburrín máis e, salvando o petardazo de ‘Higher than ever before’, non atopei nada que rescatar dun álbum de electrónica bailable que non se deixa bailar moito. Tamén é certo que desconectei deles hai anos e é difícil volver.
Peor me sentou que Él Mató a un Policía Motorizado sacaran un traballo tan pocho como Súper Terror. Son unha das miñas bandas favoritas de sempre, La Dinastía Scorpio é un dos discos que máis podo ter reproducido na miña vida, teño gravadas na memoria as guitarras da maioría de cancións. En resumo, son moi especiais para min. Por iso me deixa moi triste ese xiro ao pop de sintetizadores xenérico e que, aínda que ben producido, ten tan poucas cousas por contar. As cancións son clónicas, carentes de personalidade e enterran bastante da esencia deses Él Mató dos que namorei. ‘Profeta de fuego’, que pecha o álbum, rescata un pouco dese grupo, aínda que pode que xa só exista na miña cabeza. Non os podo culpar por procurar novos camiños, mais tampouco creo que vaia querer seguilos nesa andadura. Sempre quedarán os directos e ‘Chica de oro’ como solución a estes problemas do primeiro mundo.
Aos que si penso seguir, á porta da casa se fai falta, son a Slowdive para que saquen xa o disco que están preparando. Levan tres adiantos e tres temazos coma tres soles. Son as súas cancións, as de grupo triste que canta mirando para os pés e garda un espírito pop entre muros de guitarras. Ten moitos boletos para ser un dos álbumes do ano.
A canción da semana
Quedou unha Xanela rara. Moito máis curta do habitual -seguro que hai quen o agradece- e moi centrada en temas musicais. Supoño que a música é das poucas constantes que manteño por moito que cambie o meu día a día. Tamén se nota que hai un baixón importante de produción doutros contidos -levo xa unhas semaniñas sen dar cun podcast interesante ou con algunha reportaxe longa e interesante en medios- que me fan traballar a cabeza cando veño escribir aquí. Que a actualidade política estea parada por completo salvo polémicas compostelanas tan trascendentais como que non hai patitos (sic) na Alameda tampouco axuda a producir moito máis. En calquera caso, vou pechando ca canción da semana e déixovos por aquí a lista por se a queredes ter a man.
Estiven moi tentado de poñer ‘Green Light’ de Lorde esta semana, pero entre que quería evitar na medida do posible anticipar cousas do Paredes de Coura e que xusto tiven que facer un aparte a conta da colaboración coa Polachek quedou totalmente descartada. Así, acabei cun clasicazo que tamén me leva rondando pola cabeza meses e que sabía que máis cedo que tarde ía chegar aquí. A culpa? De Amaral.
‘Marquee Moon’, de Television. A canción que descubrín por estar na letra dun tema de Amaral que sonaba na radio e que leva vivindo conmigo moitos moitos anos. O grupo fundamental do art punk, guitarras de cristal e de seda, a composición central dun dos álbumes máis importantes da historia da música. Penso que non teño nada que dicir desta canción que non estea contado xa.
Mil veces a teño escoitado e mil veces me marabilla esa estrutura cíclica, a voz crebada atacando a letra e esa estrofa xa Patrimonio da Humanidade: “I remember / How the darkness doubled / I recall / Lightning struck itself / I was listening / Listening to the rain / I was hearing / Hearing something else”. Unhas guitarras expansivas, pero elegantes; virtuosas, pero sempre precisas. Unha lírica críptica. Tom Verlaine foi un xenio, unha influencia que pervive décadas despois, malia ter vivido de costas ao éxito masivo. Finou a principios de ano e, aínda que moi lonxe de estar a súa altura, este é un tributo a un talento sen igual. Un agradecemento por todo o que me ten dado.
O vídeo que escollo de ‘Marquee Moon’ ten a singularidade de que é gravado en España. Nunha actuación na televisión pública. Repito: nunha actuación en televisión. Pública. Xa teño comentado noutras Xanelas que boto moito de menos programas musicais en televisión con criterios medianamente atrevidos, que non sexan só exaltación nostálxica. Gústame Cachitos, tamén vexo moitas veces con meu pai un que locuta Santiago Segura -UF- en RTVE con imaxes de arquivo, pero é necesario de verdade recuperar para a televisión pública música de vangarda e alternativa. E actual, por favor.
En calquera caso, volvendo a Verlaine, Television e ‘Marquee Moon’. É a canción máis obvia deles. Non a máis accesible -dez minutazos-, pero si a que condensa todo o que son como grupo e a que toca quizais os cumios máis altos. A min gústanme moito ‘Venus’ e ‘Torn Curtain’, pero cando este fin de semana saltaron todas as alarmas pola polémica de Amaral ensinando as tetas no Sonorama Ribera (2023 e hai peña que se escandaliza ou considera reprobable este feito) non puiden evitar agradecerlle que, aínda que siga lonxe de simpatizar con eles no musical (aínda que menos que naqueles días), lle dera por tirar de name-dropping naquela ‘Moriría por vos’ e citar ‘Marquee Moon’. Un alfa e omega da música contemporánea.
Conclúo cunha última recomendación. En Hipersónica hai unha reseña logradísima (de pago, pero merecen cada céntimo) do outro traballo de Television na década dos 70, Adventure. Semella un álbum menor ao lado de un disco tan referencial coma Marquee Moon, mais o prisma co que se analiza no artigo que enlazo axuda a entender máis e meterse dentro dese xenio creativo que foi Tom Verlaine.
Moitas, moitísimas, grazas por ler ata aquí! Aprezo moito que deixedes parte do voso tempo en visitar este pequeno espazo e faime moita ilusión ver que ás veces entradas consultar ou reler publicacións vellas. Que lle prestedes atención ás miñas paranoias ou filias musicais é moi gratificante e agardo que vos poidan aportar algo. En calquera caso, aquí seguimos e vémonos para a semana con máis, e agardo que mellores, temas!