Unha ración de pesimismo
Non, non, non todo é o que parece, amigo. Hai que pensalo moi ben
Ás veces todo sale do revés. Como este post, que penso abrir coa sección que normalmente vai ao final, a da canción da semana. En parte porque escribo isto moi de madrugada, a unhas horas de que recibades o boletín nos vosos enderezos electrónicos, e quero rematar o antes posible; e en parte porque o tema escollido para a ocasión resume bastante ben o ton desta edición da Xanela: o pesimismo. ‘Trobo a faltar’ é un dos singles do novo disco de Renaldo & Clara, La boca aigua, do que xa vos falei anteriormente. A canción é adictiva, alegre e contaxiosa na súa melodía, pero a letra esconde unha melancolía que responde de forma bastante fidedigna ao que pasa pola miña cabeza estes días. “Trobo a faltar que passin coses bones / Obre els braços que vinc sense forces” (“Boto en falta que pasen cousas boas / Abre os brazos que veño sen forzas”).
O proxecto de Clara Vinyals é para min unha das alegrías deste ano que está sendo sorprendentemente prolífico e rico no musical. Máis adiante volverei sobre as cuestións musicais, pero de momento deixo por aquí a lista coas cancións da Xanela e volvo incidir nese pesimismo e nesa melancolía que mencionaba na apertura do post. O mes e pouco que vai do Día das Letras Galegas (17 de maio) á noite de San Xoán (23 de xuño) é, sempre o digo, o mellor período do ano para min. A primavera tardía, os días eternos, as noites efémeras e as temperaturas cálidas pero agradables.
Porén, este ano foron semanas revoltas. No meteorolóxico -creo que en Compostela choveu cada dous días, sen excepcións- e no humano. Saleu todo do revés do que tiña que ter salido. O post que tiña pensado para esta semana era pouco menos que unha vivisección de algo que levo arrastrando os últimos anos, pero vai ter que quedar á espera do momento axeitado. En calquera caso, imos co repaso das movidas desta semana.
We all breathe in a sunken submarine
Mentres escribo isto suponse que hai cinco personas, un piloto e catro tripulantes megarricos, que están desaparecidos nun submarino a 3.200 metros de profundidade despois de teren emprendido unha expedición para visitar os restos do Titanic. A historia é de sobra coñecida e ten protagonizado boa parte da actualidade en medios e redes nas últimas horas e días. Pois ben, alén da miña sorpresa pola incrible capacidade de xente con cartos para varias xeracións de facer as cousas de forma cutre (o vehículo controlábase cun mando dos que se usaban para xogar a videoxogos no ordenador hai case vinte anos), o que máis me ten feito pensar da noticia é como afrontar unha situación tan angustiosa, de morte case segura. 96 horas. Ese é o prazo que os expertos dan para que os pasaxeiros a bordo do submarino poidan sobrevivir antes de que se consuma o osíxeno dispoñible nese claustrofóbico interior. Catro días completos de agonía en compañía de outros tres descoñecidos tan ricos e cutres coma ti e dun capitán que viu como se lle complicaba o negocio da súa vida.
Con todo, non é este o suceso ou traxedia marítima da semana, dado que -ante a pasividade das autoridades responsables gregas, novamente un país da Unión Europea- centos de migrantes perdían a vida nestes días nas augas desa fosa común que convimos chamar Mar Mediterráneo. Un barco detectado polos servizos de gardacostas antes de que acontecera o inevitable, un naufraxio que volve deixar moreas de mortes sen que a opinión pública se altere o máis mínimo e con anécdotas coma a do parágrafo anterior acaparando a atención duns medios que, voluntaria ou forzadamente, ignoran ou minusvaloran a magnitude do acontecido día tras día na fronteira sur de Europa. Dende que abrín este pequeno espazo de encontro, aquí en Substack, perdín xa a conta de catástrofes similares a esta rexistradas no Mediterráneo. Un goteo constante de vidas que non hai intención algunha de atallar, máis que seguir untando de cartos aos países do Magreb aos que se externaliza a xestión dos fluxos migratorios aproveitando que non poñen reparos en violar aínda máis dereitos humanos ca calquera Estado europeo.
A xeración de cristal
Falando de dereitos humanos resulta que, dun tempo a esta parte, non dá rédito político defendelos e hai unha especie de competición por ver quen renega máis de certas loitas. Hai quen purga das listas ministras como sacrificio de sangue para o Deus da opinión pública e quen, en entrevistas radiofónicas, alega que igual o de defender a igualdade está ben, pero con ollo de non molestar a quen se beneficia dun sistema desigual. Podería entendelo, non respetalo nin compartilo, de determinados círculos ideolóxicos, pero vindo dos dous líderes do “goberno máis progresista da historia” alucina velo. Non por esperado é menos cruel o cinismo co que operan os actores políticos neste Estado.
Resulta ser que, por unha serie de motivos, non vou facer tampouco a cobertura electoral das eleccións xerais do 23 de xullo, así que estou un pouco máis tristón e pesimista (se cabe) con respecto da actualidade política. Non ía cambiar en nada o resultado, pero gustaríame poder ter sido parte activa dun proceso que vai marcar boa parte do desenvolvemento dos próximos anos. Levamos xa moito tempo ca cantinela de que ser retrógrado é o novo punk -un oxímoron, pero hai quen o quere vender-, a nova transgresión. Con sorte, os surfistas que queren cabalgar esa onda xa se retratan eles mesmos falando de “divorcios duros” para xustificar a violencia machista -quero pensar que foi colleita propia do responsable e non viña escrito no papel- ou sendo tan torpes á hora de artellar un discurso como para rematar definindo o xénero coma unha cuestión ideolóxica. Está ben que o do construto social en 2023 sexa xa vox populi.
Festivais: do FOMO ao JOMO
Este ano non fun ao Son do Camiño. Tiña moitas reticencias co festival -algunhas xa as comentei a semana pasada- e, como son tremendamente cabezón, mantívenme na miña postura a pesar de que non me costaba nada ir por socializar cos meus amigos aos que vexo cada mil anos (e que son os principais lectores desta newsletter). O certo é que, a toro pasado, o evento deu bastante que falar e non polas razóns habituais. Entre os centos de miles de fotos e opinións dos asistentes, na súa maioría positivas, chamou a atención que algúns dos grupos do cartel, nomeadamente Ginebras a través da súa guitarrista Sandra Sabater, se queixaran pola actitude do público. Basicamente o problema foi que, ca nova distribución, non había case desprazamentos das masas de asistentes e provocaba que moitos acamparan nas primeiras filas dos escenarios á espera de ver aos artistas que lles interesaban, sen facerlle moito caso aos anteriores.
Contrariamente ao que poida parecer, son o primeiro defensor en animar á xente a ir a festivais nos que non coñecen ou non lles interesa boa parte da programación, porque ao final de expoñerte a estímulos novos sempre queda algo ou aprendes cousas diferentes. Tamén penso que non sei se son precisamente os grupos que acaparan o 90 % dos carteis dos festivais a nivel estatal os máis indicados para protestar polas actitudes do público, tendo en conta como se ten movido a escena nos anos recentes e que moitos dos defectos que ahora advirten son os que veñen alimentando dende hai tempo. E lucrándose a conta deles.
En calquera caso, a miña opinión vai bastante na liña do observado neste fío de Twitter, que pego para que quede constancia (sei que ninguén abre os hipervínculos).
Non costa nada ser persoa e entenderse cos que tes ao teu redor para facer a experiencia o máis grata posible para todos, pero tamén como consumidor debes ter en conta en que espazos se atopas e a cales lle queres seguir brindando apoio ou que tendencias estás a consolidar coas túas decisións. Non se trata só de solucionar problemas de civismo indo só a concertos en sala ou non programando segundo que artistas, pero tamén hai que ter os pés na terra e saber onde se está.
Por pechar cunha nota máis alegre, movidas musicais que me teñen emocionado estes últimos días:
Tough Age: Unha banda de Vancouver (Canadá) con cero repercusión internacional. Sacaron un disco a semana pasada titulado Waiting Here e xa é un dos meus favoritos deste ano. É a miña zona de confort e non inventan nada con ese pop jangle de guitarras, pero ás veces son todo o que preciso para non pensar. Fraseos luminosos coma raios de sol, cancións curtas e ao pé -salvo o descontrol de ‘Getting Closer’- e recuperar as ganas de sorrir.
Squid: Había moitísima expectación co segundo disco destes chavales despois de petalo con Bright Green Field en 2021, pero O Monolith é un pepinazo que eleva o listón respecto ao debut. Atopo mil referencias e mil cousas novas cada vez que o escoito, aínda que moitos dos camiños levan a Radiohead. Aos Radiohead da época dourada. Son palabras maiores, como un álbum que, se non é o mellor que escoitei este ano, admite a poucos competidores nesa discusión. Posiblemente a banda que máis importe no mundo nestes momentos.
Apuntes breves: O disco de post-punk de Protomartyr está bastante lindo e non me resultou tan peñazo como outras cousas anteriores da banda. Falando de peñazos, volven Sigur Rós e, aínda que moitas veces coquetean ca autoparodia, apañaron un LP decente do que me gusta especialmente ‘Skel’. Aínda así, se me teño que quedar cunha canción en concreto destes últimos días, escollo facelo con ‘kisses’, adianto do futuro novo disco de Slowdive e que, por méritos propios e antecedentes, apunta a un dos grandes traballos deste ano.
Sen máis que contar, corto por aquí a Xanela desta semana. Quedou un capítulo un tanto peculiar -e creo que nun ton non demasiado amigable-, pero agardo que polo menos exerza a súa función. Vémonos e lémonos de aquí en sete días, seguro que con máis cousas que contar e máis ganas de facelo! Graciñas por estar.